Płocka Galeria Sztuki

Nowa siedziba Płockiej Galerii Sztuki jest budynkiem otwartym na mieszkańców i gości, zintegrowanym z tkanką miejską i przestrzenią publiczną Śródmieścia. Dzięki “przyjaznej” architekturze, PGS ma szansę stać się nie tylko miejscem wystaw i wernisaży, ale otwartą, żywą przestrzenią publiczną, w której “chce się” przebywać na co dzień. Ma to szczególne znaczenie w kontekście działalności popularyzatorskiej i edukacyjnej jaką Galeria prowadzi wspierając proces rewitalizacji swojego sąsiedztwa. Dlatego też nowy budynek ma być otwarty i atrakcyjny również dla osób niezainteresowanych się sztuką.

Przestrzeń publiczna. Zabudowa dzielnicy jest w wielu miejscach rozluźniona i nieciągła. Linie zabudowy są często przerwane, dając wgląd w podwórza. Na przestrzeni lat pozwoliło to na wykształcenie charakterystycznego systemu pieszych skrótów, przejść wewnątrz kwartałów. Stanowią one wartość i potencjał, który chcemy wykorzystać: po pierwsze, jako pretekst do wytworzenia małego placu przed wejściem do Galerii, po drugie – w celu otwarcia dwóch przejść pomiędzy ulicami, prowadzących przez hol Galerii.

Placyk wejściowy jest miejscem spotkań przed zwiedzaniem wystaw lub miejscem “wyjścia” działań Galerii do miasta. Siedzisko zlokalizowane na szerokim parapecie narożnego okna, zachęca do zatrzymania i zajrzenia do wnętrza. Podobną funkcję ma dawne wejście do kamienicy: zamienione w wewnętrzny przeszklony wykusz, pozwala przechodniom na spontaniczne “wejście” na wystawę bez konieczności wchodzenia do budynku.

Hol wejściowy łączy dwa budynki PGS: Kamienicę i Oficynę. Jest to wielofunkcyjna przestrzeń okalająca centralnie położone otwarte patio – dająca możliwość uniwersalnego wykorzystania, w zależności od potrzeb: jako rozszerzenie przestrzeni ekspozycyjnej, konferencji, warsztatów, kawiarni. Otwarcie holu na podwórza antycypuje udrożnienie ich dla ruchu pieszego – poprzez bramy kamienic – w kierunku Rynku.

Patio – ogród znajdujący się w centralnej części założenia, jest atrakcyjnym miejscem odpoczynku, okazjonalnie wykorzystywanym na potrzeby warsztatów, wernisaży, koncertów czy ekspozycji. Patio jako przestrzeń publiczna może działać niezależnie od Galerii.

Architektura. Z uwagi na śródmiejski kontekst i skalę otaczających budynków, nowa siedziba PGS jest raczej zespołem budynków niż jednym gmachem, odwołującym się do typowej XIX-wiecznej zabudowy: z reprezentacyjną kamienicą frontową (zabytkowy budynek) i skromniejszą oficyną w drugiej linii zabudowy.

Kamienica jako eksponat. Zabytkowa kamienica z 1870 r. staje się kolejnym, największym, eksponatem w zbiorach Galerii. Wewnątrz znajdują się sale wystawowe. To strategiczna decyzja: sztuka staje się przez to widoczna z ulicy i dostępna. Górny i dolny poziom ekspozycji są połączone klatką schodową dostawioną od zewnątrz do szczytowej ściany kamienicy. W ten sposób ślepa ściana staje się jego nową fasadą. Pozostałe funkcje PGS znajdują mniej eksponowane miejsce w głębi działki.

Ekspozycja wewnątrz Eksponatu. Sale wystawowe w zabytkowej kamienicy stanowią kontekst, warunek wejściowy każdego zamierzenia kuratorskiego. PGS zyskuje przestrzeń ekspozycji nowoczesną, elastyczną, spełniającą współczesne standardy, a jednak ze względu na stale obecną w niej historię, daleką od anonimowej przestrzeni white box. Wewnątrz widoczne pozostają ślady (i blizny) długiej historii budynku: strzępia ścian, otwory po belkach stropowych, ceglane łęki.