Wielki Piec

Wielki Piec „A” zbudowano w rekordowym czasie 105 dni. Paradoksalnie jego konserwacja zajmie dziesiątki lat, choć w istocie jest zadaniem, które nie może się nigdy zakończyć. W panoramie Nowego Bytomia znaczy zbyt wiele, by pozostać sentymentalnym, bezproduktywnym reliktem przemysłowej przeszłości. Nasz projekt jest propozycją niekończącego się procesu rewitalizacji, dynamicznego poszukiwania nowej produktywności i odnawiania znaczenia Wielkiego Pieca. Pozytywnym scenariuszem jego życia po życiu.

Projekt rozpatrywaliśmy w kontekście czterech zagadnień:

1. Trzeci sektor. Postindustrialnemu przesunięciu w kierunku gospodarki trzeciego sektora
   towarzyszy swoista gentryfikacja miejsc pracy, rozproszenie wiedzy i praktycznych umiejętności,
   oraz coraz częściej – rosnąca świadomość tej straty. Pozbawiona funkcji infrastruktura przemysłowa
   staje się w naszych oczach wyobcowanym i niezrozumiałym obiektem sentymentalnego zachwytu,
   fascynacji, posthumanistyczną scenografią rozrywek (urbex). Jaki nowy rodzaj produktywności
   możemy zaproponować dla obiektu, którego przeszłość staje się jedynym planem na przyszłość?
2. Czwarta natura. Opuszczone, poprzemysłowe tereny w krótkim czasie samorzutnie zajmuje las
   złożony z gatunków inwazyjnych i pionierskich, zdolnych do życia na ruderalnym, często skażonym
   podłożu.
3. Rdza. Cały zespół Wielkiego Pieca “A” wraz z oplatającą go koronką infrastruktury komunikacyjnej
   wykonano ze stali, jednak wszystko to pozbawione bieżącej konserwacji, wystawione na działanie
   deszczu, śniegu i promieniowania UV – rdzewieje i zagraża bezpieczeństwu. Dostosowanie tego do
   współczesnych wymogów bezpieczeństwa i ruchu turystycznego, oznaczałoby utratę tej
   autentycznej substancji (którą zdecydowaliśmy się chronić), zaś zakonserwowanie historycznej
   formie – uniemożliwi ich bezpieczne użytkowanie przez ruch turystyczny.
4. Ruch stał się inherentną cechą Wielkiego Pieca „A” już w chwili jego wznoszenia. W latach 60. XX
   odbyła się brawurowa akcja przesunięcia urządzenia przeprowadzona pod pretekstem skrócenia
   przerwy w produkcji. Jego rewitalizacja (ożywienie) oznacza ponowny rozruch – przy użyciu innej
   energii.

Przyjęte w procesie koncepcyjnym założenia to1 :

1. Zespół Wielkiego Pieca „A” jako laboratorium przekształceń antropogenicznego krajobrazu
   (zbudowanego i otwartego) oraz katalizator i znak przemian społecznych Nowego Bytomia.
2. Otwarcie terenu dla mieszkańców i przyrody jako publicznego ogrodu. Wspieranie i zarządzanie
   naturalnymi procesami sukcesji ekologicznej.
3. Niekończący się proces konserwacji, walki z czasem i entropią, jako atrakcja turystyczna.
4. Budynek-maszyna w ciągłym ruchu i stałej transformacji. Dynamiczny element w panoramie
   miasta.