Kopiec Czerniakowski powstał jako miejsce składowania gruzu zniszczonej podczas II wojny światowej Warszawy. Wykorzystywany od lat 40. do lat 60. XX wieku, stopniowo przekształcił się w sztuczne wzniesienie, osiągając 35 metrów wysokości nad otaczającym go płaskim, podmokłym terenem. Po zaniechaniu składowania gruz stopniowo porósł roślinnością, przekształcając się w rodzaj miejskiego „lasu”.

Odzyskiwanie terenu:
od „zwałki” do Kopca Powstania Warszawskiego

Kopiec odgrywa symboliczną rolę w mieście. W 1994 roku ppłk.  Eugeniusz Ajewski „Kotwa”, weteran powstania warszawskiego i architekt Biura Odbudowy Stolicy, zauważył potencjał tego miejsca. Doprowadził do umieszczenia na szczycie kopca pomnika oraz zmiany nazwy na Kopiec Powstania Warszawskiego. To inicjatywa społeczna, wyprzedzająca oficjalną narrację państwową, uczyniła z Kopca miejsce corocznych obchodów rocznicowych. Reszta terenu miała być przeznaczona na cele rekreacyjne, zgodnie z wizją Ajewskiego.

Czwarta Przyroda

Obszar Kopca był obszarem zdegradowanym, ale został odzyskany przez naturę. Projekt zagospodarowania opierał się na obserwacji naturalnych procesów inicjowanych przez rośliny pionierskie i inwazyjne, a następnie na ich dalszym kształtowaniu w celu zwiększenia różnorodności biologicznej. Strategia ta obejmowała m.in. wspieranie naturalnych procesów sukcesji, zwiększenie różnorodności biologicznej poprzez nowe nasadzenia, kontrolę erozji gleby oraz budowę siedlisk dla dzikich zwierząt.

Zasoby zburzonego miasta

Gruz, który stanowił problem po wojnie, został również wykorzystany jako zasób do budowy miasta. W ramach budowy parku zastosowano strategie odzyskiwania gruzu, który w całości pozostał na miejscu zgodnie z decyzją konserwatora. Wykorzystano także lokalną technologię produkcji nowoczesnego gruzobetonu, który został użyty do budowy ścian oporowych oraz cokołowej strefy kopca. Teraz w wielu miejscach można dostrzec pozostałości dawnego miasta, takie jak cegły czy kafle, które zostały wkomponowane w przestrzeń parku.